Χημικά Εργαστήρια Αθηνών

Θα αναφερθώ στις επισημάνσεις του τυποποιημένου ελαιολάδου που κυκλοφορεί στο λιανικό εμπόριο.

Σύμφωνα με την Κ.Υ.Α αριθ. 323902 (ΦΕΚ 2026/τ.Β’/18-09-09) καθορίζονται και εναρμονίζονται με την Κοινοτική Νομοθεσία, τα αναγκαία συμπληρωματικά μέτρα για τις προδιαγραφές εμπορίας του ελαιολάδου σε επίπεδο  λιανικού εμπορίου.

Η χρήση των περιγραφών και των ορισμών του ελαιολάδου που καθορίζονται στην Κ.Υ.Α. είναι υποχρεωτική όσον αφορά την εμπορία των εν λόγω προϊόντων εντός της Κοινότητας, καθώς και στο εμπόριο με τρίτες χώρες, εφόσον είναι συμβατή με διεθνείς υποχρεωτικούς κανόνες. Μόνον οι παρακάτω κατηγορίες ελαιολάδου επιτρέπεται να διακινούνται

και να πωλούνται ενδοκοινοτικά σε επίπεδο λιανικού εμπορίου εφόσον περιγράφονται και ορίζονται ως εξής:

1. Παρθένα ελαιόλαδα

Έλαια λαμβανόμενα από τον ελαιόκαρπο μόνο με μηχανικές μεθόδους ή άλλες φυσικές επεξεργασίες με συνθήκες που δεν προκαλούν αλλοίωση του ελαίου, και τα οποία δεν έχουν υποστεί καμία άλλη επεξεργασία πλην της πλύσης, της μετάγγισης, της φυγοκέντρησης και της διήθησης· εξαιρούνται τα έλαια που λαμβάνονται με διαλύτες, με βοηθητικές ύλες παραλαβής που έχουν χημική ή βιοχημική δράση, ή με μεθόδους επανεστεροποίησης ή πρόσμειξης με έλαια άλλης φύσης.

1α. Εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο

Παρθένο ελαιόλαδο του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφραζόμενη σε ελαϊκό οξύ, δεν υπερβαίνει τα 0,8 g ανά 100 g και του οποίου τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

1β. Παρθένο ελαιόλαδο

Παρθένο ελαιόλαδο του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά οξέα, εκφραζόμενη σε ελαϊκό οξύ, δεν υπερβαίνει τα 2 g ανά 100 g και του οποίου τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

2. Ελαιόλαδο αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα

Έλαιο που αποτελείται από ανάμειξη εξευγενισμένου ελαιόλαδου και παρθένων ελαιόλαδων, εκτός από το ελαιόλαδο λαμπάντε, του οποίου η περιεκτικότητα σε ελεύθερα λιπαρά  οξέα, εκφραζόμενη σε ελαϊκό οξύ, δεν υπερβαίνει το 1 g ανά 100 g και του οποίου τα άλλα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά είναι σύμφωνα με τα προβλεπόμενα για την κατηγορία αυτή.

Επί πλέον είναι υποχρεωτικές και οι παρακάτω ενδείξεις :

I) Για το «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» :

«Ελαιόλαδο ανωτέρας κατηγορίας που παράγεται απευθείας από ελιές και μόνο με μηχανικές μεθόδους».

II) Για το «παρθένο ελαιόλαδο» :

«Ελαιόλαδο που παράγεται απευθείας από ελιές και μόνο με μηχανικές μεθόδους».

III) Για το «ελαιόλαδο − αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα» :

«Έλαιο που περιέχει αποκλειστικά ελαιόλαδα που έχουν υποστεί επεξεργασία εξευγενισμού και έλαια που έχουν παραχθεί απευθείας από ελιές».

Αυτά προβλέπει η νομοθεσία για τις επισημάνσεις του ελαιολάδου, που με απλά λόγια σημαίνουν ότι :

α) Το παρθένο ελαιόλαδο παράγεται μόνο με μηχανικές κατεργασίες.

β) Όταν το ελαιόλαδο χαρακτηρίζεται σαν «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο», αυτόματα εννοείται ότι η οξύτητά του είναι μικρότερη από 0,8 %.

γ) Όταν το ελαιόλαδο χαρακτηρίζεται σαν «παρθένο ελαιόλαδο», αυτόματα εννοείται ότι η οξύτητά του μπορεί να είναι μέχρι 2 %.

δ) Όταν το ελαιόλαδο  χαρακτηρίζεται «ελαιόλαδο − αποτελούμενο από εξευγενισμένα ελαιόλαδα και παρθένα ελαιόλαδα» η οξύτητά του μπορεί να είναι μέχρι 1%.

ε) Εξευγενισμένα είναι τα ελαιόλαδα που έχουν  ραφιναριστεί, με αποτέλεσμα να έχουν μειωμένη θρεπτική αξία.

στ) Το «εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο» είναι το ανώτερο σε ποιότητα από τις τρείς κατηγορίες ελαιολάδου που κυκλοφορούν.

ζ) Η ανώτερη ποιότητα του «εξαιρετικού παρθένου ελαιολάδου» δεν οφείλεται μόνο στη χαμηλότερη οξύτητά του αλλά και στην καλύτερη οξειδωτική του κατάσταση επειδή  έχει αυστηρότερες προδιαγραφές ως προς τους συντελεστές απορρόφησης Κ₂₇₀,  Κ₂₃₂ και ΔΚ.

Θα επανέλθω σύντομα, με αναφορά στα υπεροξείδια και τους  συντελεστές απορρόφησης Κ₂₇₀, Κ₂₃₂ και ΔΚ, στοιχεία που αναγράφονται επίσης στις επισημάνσεις του ελαιολάδου και είναι κριτήρια της οξειδωτικής του κατάστασης.